Lata siedemdziesiąte XIX wieku. Uniwersytet i... okoliczne knajpy w Kijowie - mieście, gdzie Polacy stanowią elitę społeczną i intelektualną, w którym żyją jak u siebie.
On - Józef Szwarc - syn kowala, przywódczy, bystry i pracowity student medycyny. Ona - Helena Podkańska - młodziutka wdowa, smutna i pełna boleści, jasnowłosa piękność. A także hrabianka Leokadia - wzbudzająca zainteresowanie, sympatyczna i miła dwudziestolatka.
A pomiędzy nimi: cudza miłość i cudza śmierć, poświęcenie i interesowność, wzniosłość i małość, zobowiązanie i chęć ucieczki, wielkoduszność i zawiść, szlachetność i płochość, krzywda i gniew.
Sienkiewicz na tle bawiącego się i uczącego barwnego środowiska studentów dobitnie pokazuje do czego prowadzi niezdecydowanie oraz płytkość posiadanych zasad i wyznawanych wartości.
